Bariatrische chirurgie, waaronder procedures zoals gastric bypass en gastric sleeve, wordt erkend als een effectieve interventie voor de behandeling van ernstige obesitas. Echter, chirurgie is slechts een onderdeel van een bredere strategie voor gewichtsverlies, waarbij voedingsmanagement voor en na de operatie een cruciale rol speelt.
Een goed gestructureerd voedingsplan kan niet alleen de resultaten op korte termijn verbeteren, maar ook de gezondheid en het gewichtsbehoud op lange termijn ondersteunen. Dit artikel biedt een uitgebreid inzicht in hoe voeding en bariatrische chirurgie samenwerken om succesvol gewichtsverlies te garanderen, op basis van klinische ervaringen en het nieuwste onderzoek.
Criteria voor bariatrische chirurgie in Denemarken
Om in aanmerking te komen voor bariatrische chirurgie in Denemarken, moet aan bepaalde criteria van de Deense gezondheidsautoriteit worden voldaan. Deze criteria zorgen ervoor dat de patiënt baat heeft bij de procedure en zich daarna aan de nodige veranderingen in levensstijl kan houden.
Particuliere patiënten:Patiënten die hun operatie zelf betalen, volgen de internationale richtlijnen voor obesitaschirurgie, gebaseerd op wetenschappelijke studies en klinische ervaring:
- BMI : Een Body Mass Index (BMI) van 35 of hoger, of een BMI van 30 of hoger in geval van diabetes type 2.
- Leeftijd : De patiënt moet ouder zijn dan 18 jaar.
- Eerdere pogingen om af te vallen : De patiënt moet minimaal zes maanden zonder succes hebben geprobeerd om af te vallen via conventionele methoden, zoals dieetveranderingen en fysieke activiteit.
Voor patiënten die een door de overheid gefinancierde operatie willen, gelden aanvullende vereisten, die in 2017 zijn bijgewerkt om aan te sluiten bij internationale normen. Regionale gezondheidsautoriteiten hebben echter aanvullende criteria geïntroduceerd, die vaak vereisen dat patiënten gewichtsgerelateerde comorbiditeiten hebben ontwikkeld.
- BMI : BMI > 35 kg/m² en minstens één obesitasgerelateerde ziekte, zoals diabetes type 2, hypertensie of slaapapneu.
- Gewichtsverliesvereiste : De patiënt moet minimaal 8% gewichtsverlies bereiken vóór de operatie.
- Leeftijd : Normaal gesproken moeten patiënten tussen de 18 en 50 jaar oud zijn, hoewel er uitzonderingen kunnen worden gemaakt op basis van individuele beoordelingen.
- Gezondheidstoestand : De patiënt moet in een stabiele gezondheidstoestand verkeren die het mogelijk maakt een grote operatie te ondergaan.
Contra-indicaties voor bariatrische chirurgie
Bariatrische chirurgie is niet voor iedereen geschikt. Verschillende contra-indicaties kunnen een patiënt uitsluiten van een operatie. Deze aandoeningen omvatten:
- Ernstige psychische stoornissen : Onbehandelde psychiatrische aandoeningen, waaronder eetstoornissen, kunnen het moeilijk maken om de noodzakelijke veranderingen in levensstijl na de operatie vol te houden.
- Alcohol- of middelenmisbruik : Actief misbruik verhoogt het risico op postoperatieve complicaties en kan een negatieve invloed hebben op de resultaten op de lange termijn.
- Ernstige medische aandoeningen : Onbehandelde ziekten, zoals ernstige hart- of longziekten, kunnen de operatie te riskant maken voor de patiënt.
- Onvermogen om de operatie te vervolgen : Het succes van de operatie hangt af van het vermogen van de patiënt om regelmatig op controle te komen en zich te houden aan de noodzakelijke veranderingen in dieet en levensstijl.
Voedingsvoorbereiding vóór bariatrische chirurgie
Voordat een bariatrische operatie wordt ondergaan, is het essentieel dat de patiënt een specifiek voedingsplan volgt om de operatie te optimaliseren en het risico op complicaties te verminderen. Een van de meest voorkomende benaderingen in deze voorbereidende fase is een Very Low-Calorie Diet ( VLCD ) of Total Diet Replacement (TDR). Dit type dieet vermindert het vetgehalte in de lever, waardoor de operatie gemakkelijker uit te voeren is.
Studies hebben aangetoond dat een VLCD het levervolume met wel 20% kan verminderen, wat een cruciale factor is om een veiligere operatie te garanderen. VLCD-producten, zoals shakes, soepen en warme maaltijden, zorgen voor een lage calorie-inname terwijl alle essentiële voedingsstoffen, waaronder vitaminen en mineralen, behouden blijven.
Postoperatieve voeding: genezing en gezondheid
Na bariatrische chirurgie is voeding cruciaal voor genezing, gewichtsverlies en het behouden van een gezond lichaam. Het postoperatieve voedingsplan is verdeeld in verschillende fasen, die het lichaam helpen zich aan te passen aan de nieuwe maagstructuur:
- Vloeibaar dieet (week 1) : Direct na de operatie moeten patiënten heldere vloeistoffen drinken om de belasting van de maag tot een minimum te beperken.
- Zacht/gepureerd dieet (week 2-3) : Na ongeveer een week kan de patiënt beginnen met het eten van zacht en gepureerd voedsel, dat mild is voor de maag.
- Vaste voeding (week 4) : Na ongeveer vier weken kunnen patiënten geleidelijk weer vaste voeding introduceren, waarbij de nadruk ligt op kleine porties eiwitrijke maaltijden.
Eiwitten: een belangrijk onderdeel van postoperatieve voeding
Adequate eiwitinname is essentieel voor succes na bariatrische chirurgie, omdat het helpt spiermassa te behouden en het genezingsproces van het lichaam ondersteunt. Onderzoek toont aan dat eiwitrijke diëten niet alleen genezing bevorderen, maar ook gewichtsverliesresultaten verbeteren en het risico op complicaties verminderen. Patiënten die VLCD-producten gebruiken, kunnen hun eiwitdoelen gemakkelijk halen zonder de strikte calorielimieten te overschrijden.
Voorkomen van micronutriëntentekorten
Na bariatrische chirurgie kan het vermogen van een patiënt om bepaalde voedingsstoffen op te nemen verminderd zijn. Daarom is het essentieel om de inname van micronutriënten zoals calcium, ijzer, vitamine B12 en vitamine D te controleren. Een onderzoek uit 2018 benadrukt het belang van regelmatige bloedtesten en voedingssupplementen om tekorten te voorkomen en de gezondheid van de patiënt op de lange termijn te waarborgen.
Gewichtsbehoud op lange termijn
Na de eerste fase van gewichtsverlies wordt de uitdaging het behouden van het gewichtsverlies. Dit vereist voortdurende inspanningen in de vorm van veranderingen in levensstijl en een gestructureerd voedingsplan. Een gezond dieet rijk aan groenten, volle granen en magere eiwitten is essentieel voor succes op de lange termijn.
De synergie tussen VLCD en bariatrische chirurgie
De combinatie van bariatrische chirurgie en een VLCD kan zowel de korte- als langetermijnresultaten verbeteren. VLCD-producten kunnen een effectieve manier zijn om het lichaam voor te bereiden op een operatie, maar ze spelen ook een rol na de operatie. Deze producten bieden een gemakkelijke en nutritioneel uitgebalanceerde manier om te zorgen voor voldoende eiwitinname terwijl de calorie-inname laag blijft.
Door nauw samen te werken met klinische diëtisten kunnen patiënten ervoor zorgen dat hun voedingsplannen zijn afgestemd op hun individuele behoeften. Dit is cruciaal voor het behalen van succes bij zowel gewichtsverlies als gezondheid op de lange termijn.
Bronnen:
